De Banak SAR-basis ging live in het eerste kwartaal van dit jaar en markeerde de eerste permanente operationele locatie voor de Leonardo AW101 binnen de poolcirkel. Het is de derde SAR-basis die live gaat in Noorwegen, de andere bases zijn Sola en Ørland. De AW101 kreeg de roepnaam SAR-Queen nadat de SAR jarenlang de SeaKing heeft gebruikt.
De eerste zes AW101 werden uit de Leonardo fabriek in het Britse Yeovil aan Noorwegen geleverd op 1 september 2020. Intussen zijn er reeds 10 helikopters van het type in dienst. Ze zijn operationeel bij de Royal Norwegian Air Force (RNoAF) - Helicopter Search & Rescue Services. Het Noorse Ministerie van Justitie & Publieke Veiligheid kocht voor de SAR operaties in het totaal 16 Leonardo AW101 helikopters.
De Noorse Leonardo AW101 heeft drie turbines, een ijs-protectie systeem die toelaat om in 'icing' omstandigheden te vliegen, een geteste 30 min 'run dry' main gearbox en verschillende backup systemen voor avionics en missie systemen. De AW101 is uitgerust met een multi-panel Osprey AESA surveillance radarsysteem, een 4-axis digitaal Automatic Flight Control System (AFCS), twee rescue hoists, een zoeklicht, en volledig geïntegreerde avionics en missie systeem. Ook een 'obstacle proximity warning' systeem en een weerradar ontbreken niet.
In een klimaat zoals Noorwegen met een lange sneeuw- en ijsperiode is een ijs-protectie systeem een absolute noodzaak om in alle omstandigheden de missies te kunnen uitvoeren. Het systeem meet op elk moment van de vlucht de dikte van een eventuele ijslaag en reageert dan automatisch zonder tussenkomst van de bemanning.
Daarnaast werd de AW101 ook uitgerust met een Mobile Phone Detection & Location Systeem om de locatie van vermiste personen te helpen. De Leonardo AW101 heeft een laadruimte van 27m³ en kan bij grote rampen niet minder dan 50 passagiers staand vervoeren.
Om de problematiek van lage beschikbaarheid zoals bij de NH90 te vermijden heeft de Noorse SAR een contract met Leonardo waarbij technici van Leonardo in het JAAMO (Joint Aircraft Availability and Management Office) in Sola werken. Dertien mensen, bestaande uit Leonardo en Air Force-personeel, en een gecombineerde ervaring van meer dan 300 jaar zorgt ervoor dat de helikopters een hoge beschikbaarheid hebben zelfs in de moeilijkste weersomstandigheden in het hoogste Noorden van Europa.
Ook voor de conversie en de trainingen is gezorgd. De AW101 training wordt gegeven in Stavanger, Noorwegen in de nabijheid van de luchtmachtbasis in Sola in Leonardo's NTC (Norwegian Training Centre). De NTC herbergt een Full Flight Simulator (FFS) Level D, die bedoeld is voor de opleiding van piloten, maar die ook de opleiding van boordwerktuigkundigen ondersteunt. Ook beschikbaar op de faciliteit is de Systems Operator Console Simulator (SOCS). De FFS en de SOCS kunnen worden gekoppeld om uitgebreide en holistische training te bieden aan een volledige bemanning.
En als alle AW101 operationeel zijn zullen de laatste SeaKings hun laatste vluchtjes gemaakt hebben. De SAR-Queen wordt de nieuwe redder in nood.